Llywyddiaeth Plaid Cymru

Mae hi'n dipyn bach o stretch i ddeud bod mod i'n ffrindiau clos mynwesol ac Elfyn Llwyd, ond mae 'na gysylltiad teuluol yn mynd yn ol flynyddoedd. I ddweud y gwir, dwi'n hoff iawn o Elfyn, fel person a fel gwleidydd. Yn wahanol i sawl Aelod Seneddol, mae wedi llwyddo i wasanaethu ei etholaeth - a'i genedl - yn San Steffan heb anghofio sut i fod yn berson normal.
Ar y llaw arall, dwi ddim yn adnabod Dafydd Iwan yn dda iawn. Hynny yw, dwi'n ei adnabod yn well, efallai, na mae'r diarhebol Mrs Jones Llanrug, ond perthynas broffesiynnol sydd gennym ni, a nid un bersonol. Serch hynny, fe fydda i'n pleidleisio dros Dafydd yn yr etholiad i ddewis llywydd i Blaid Cymru, a hynny oherwydd mod i'n credu mai ef yw'r person gorau i wneud y swydd.
Pan edrychwyd eto ar swyddogaeth y Llywydd yn dilyn dienyddiad ac atgyfodiad Ieuan Wyn Jones rai blynyddoedd yn ol, penderfynwyd mai pwrpas y Llywydd yw bod yn bont rhwng yr aelodaeth a'r arweinyddiaeth. Dwi'n credu bod Elfyn a Dafydd a'r potensial i allu gwneud hyn yn effeithiol dros ben, ond fedra i ddim mewn difri calon weld sut - yn gwbl ymarferol - mae modd i Elfyn Llwyd feithrin cysylltiad gyda'r aelodau ar lawr gwlad tra'n gwasanaethu yn San Steffan. Fe wyddom fod bywyd Aelod Seneddol yn un prysur ar y gorau, heb son am fod yn AS i blaid fach sydd yn gorfod rhannu cyfrifoldeb am yr holl fydysawd gwleidyddol rhwng 3 aelod. Ond ar ben hyn, mae'r ffaith bod Elfyn yn treulio'r rhan fwyaf o'i wythnos yn Llundain, gannoedd o filltiroedd o drwch yr aelodau. I mi, fe fyddai'n rhaid i Elfyn Llwyd roi'r gorau i'w waith fel AS - rhywbeth a fyddai'n amddifadu'r blaid o flynyddoedd o brofiad a mynydd o allu - er mwyn bod yn lywydd effeithiol ar y blaid. Felly Dafydd Iwan fydd yn cael fy mhleidlais i, yn ddi os.