Wel wir

Synod a rhyfeddod oedd darganfod bod y blog hwn wedi cyrraedd rhif 42 yn rhestr Total Politics o flogiau gorau Cymru. Fel y mae HRF wedi ei nodi, mae nifer o'r blogiau yn y 60 uchaf wedi eu cyhoeddi yn uniaith Gymraeg, neu yn bennaf yn y Gymraeg. A'r hyn sydd wedi fy synnu fwyaf yw fod y blog yma wedi ei osod un safle tu ol i'r blog hynod raenus, Wales Home.
Blogiwr digon diog ydw i, ar y gorau. Ond fel pawb, dwi'n licio dipyn o glod. Ella bydd yr anrhydedd yma yn hwb i mi flogio yn amlach dros y flwyddyn nesa. Diolch o galon i bawb wnaeth bleidleisio drostaf.

Gwlad a bro

Yn ddiweddar, dwi wedi dechrau teimlo bod lefel y drafodaeth wleidyddol ar y blogosffer Cymraeg wedi gostwng yn sylweddol. Ond mae'n rhaid bod yr Eisteddfod wedi bod yn donic i ni gyd, oherwydd mae 'na drafodaeth hynod o ddifyr yn digwydd ar y funud rhwng Blog Menai, Hen Rech Flin, Hogyn o Rachub a Gwilym Euros.
Hen Rech Flin a ddechreuodd bethau, wrth edrych ar ragolygon ymgeisydd Llais Gwynedd yn etholiadau Cynulliad 2011. Trafododd y posibilrwydd (hynod anhebygol) o gyd-weithio rhwng Llais Gwynedd a Llais y Bobl ym Mlaenau Gwent.
Arweiniodd hyn, yn ei dro, at gofnod ar Blog Menai yn trafod y tensiwn rhwng y lleol/ranbarthol a'r cenedlaethol yng ngwleidyddiaeth Cymru. Dadl Cai yw bod 'na rai Cymru sydd yn gadael i'w ymlyniad at eu bro danseilio eu cenedlaetholdeb, ac yn fwy difrifol, danseilio gobeithion y mudiad cenedlaethol ehangach.
Daeth dau ymateb hynod ddifyr gan Hen Rech Flin a Hogyn o Rachub, yn dadlau bod bro-garwch yn ran hanfodol o genedlaetholdeb Cymraeg, ac wedi bod yn ddylanwad pwysig ar ddatblygiad Plaid Cymru ei hun.
Mae'n rhaid i mi ddweud fy mod yn dueddol o sefyll rhwng y ddau safbwynt. Mae plwyfoldeb yn rhywbeth dwi'n ei gasau a chas perffaith. Y peth mwyaf di-galon am fod ar Gyngor Gwynedd yw gweld obsesiwn rhai Cynghorwyr gyda "gwarchod" eu wardiau unigol hwy, ar draul pawb a phopeth arall.
Ond rheswm dwi'n gwylltio gyda'r Cynghorwyr hyn yw fy mod i'n credu bod hollti Gwynedd yn 75 brenhiniaeth sydd yn ymladd yn erbyn eu gilydd yn fygythiad i fuddiannau Gwynedd gyfan. Ac mae bygythiad i Wynedd - yn fy marn i - yn fygythiad i'r iaith Gymraeg. A'r awydd i weld yr iaith Gymraeg yn ffynnu sydd yn gyrru fy ngwleidyddiaeth i, yn y bon.
Er nad ydw i'n rhannu bro-garwch HRF a HoR, tydw i chwaith ddim yn rhywun sydd yn rhoi y genedl gyntaf. I mi, mae anghenion Cymru gyfan yn eilradd i anghenion yr iaith Gymraeg. Cerbyd ar gyfer diogelu'r Gymraeg yw Cynulliad/Senedd/Annibynniaeth i mi. Pe na byddai'r iaith Gymraeg yn bodoli, dwi ddim yn siwr os y bydda gen i fymrun o ddiddordeb mewn cenedlaetholdeb.
Felly fe allai rhywun ddadlau mai budd un cymuned, yn hytrach na chenedl gyfan, sydd wrth wraidd fy ngwleidyddiaeth i. Dim ond bod y gymuned honno yn un ehangach na un pentref, neu ward etholiadol, neu sir, unigol.